Trung Hiếu Nghĩa Hiệp
“ Video 28“
Cảnh ngộ nàng Kiều nguyệt Nga bỏ trốn khỏi nhà Bùi Kiệm tôi thấy có gì đó na ná giống cảnh nàng Vương thúy Kiều bỏ trốn khỏi Quan Âm Các của nhà Hoạn Thư? Có phải chăng cụ Nguyễn đình Chiểu từng đọc bản chữ Hán về Đoạn Trường Tân Thanh của Thanh Tâm Tài Nhân hay từng đọc Truyện Kiều bản chữ Nôm của cụ Nguyễn Du? Cũng vào lúc nửa đêm trăng sáng canh ba giờ tý cả hai đều bỏ trốn vì tình nhưng bản chất hai sự kiện khác nhau một bên vì tiết hạnh và lòng chung thủy, một bên là muốn thoát khỏi sự ràng buộc dày vò về tinh thần, thể xác, muốn trốn nợ trần ai. Kiều nguyệt Nga may mắn hơn còn có Phật Bà Quan Âm phù trợ, có quý nhân trợ giúp còn Vương thúy Kiều thì hết trượt vỏ dưa gặp vỏ dừa hết gặp bầy lang sói ác ma nhục dục này thì lại gặp bầy sài lang ác quỷ nhục dục khác, thanh lâu hai lượt thanh y hai lần. Tư tưởng chủ đạo của Nguyễn đình Chiểu là giáo dục đức hạnh trung hiếu nghĩa hiệp, trai thì trung hiếu làm đầu gái thì đức hạnh làm câu trau mình, còn tư tưởng chủ đạo của cụ Nguyễn Du là tài mệnh tương đố, chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau, mô tả về kiếp người phụ nữ hồng nhan bạc mệnh, chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài. Nguyễn đình Chiểu là tinh thần yêu nước dũng cảm quật cường của người nông dân Nam Kỳ lục tỉnh trước nạn giặc ngoại xâm còn Nguyễn Du là cảnh loạn lạc nhiễu nhương xã hội, con người bị đè nén áp bức xuống tận cùng như con giun con dế, hoàn toàn bất lực không có sức phản kháng chiến đấu mà bỏ mặc buông xuôi số phận phó thác cho trời và tôi đã cảm xúc thơ của cả hai cụ từ lục bát sang song thất lục bát và tư tưởng chủ đạo cũng đành phải ít nhiều thuận theo các cụ.