Thứ Hai, 29 tháng 5, 2023

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 161

 

Trung Hiếu Nghĩa Hiệp

“Video 33”

 

Lục vân Tiên và các tướng lãnh nhất là Hớn Minh và Vương Tử Trực đã lập được chiến công hiển hách, đánh bại đội quân xâm lăng cướp biển tinh nhuệ có tên Cốt Đột biết dùng tà thuật sai ma khiến quỷ, nhưng cũng bị đại nguyên soái Lục vân Tiên chém rụng đầu. Nhà vua và quần thần lớn bé đều rất cảm kích thán phục. Vua ra chiếu chỉ bình Oa đại cáo cho khắp thiên hạ biết, và cho quân cấm vệ hộ tống quan trạng về quê hương vinh quy bái tổ. Vì khi đỗ trạng nguyên Lục vân Tiên phải cầm quân ra trận, không có điều kiện trở lại quê nhà.

 

“Khải hoàn ca vi vu gió thổi

Thành Tràng An công tội phân minh

Thong dong tính chuyện ân tình

Trạng Nguyên xa giá triều đình chuẩn y

 

Mang binh phù quân kỳ võ phục

Hớn Minh cùng Tử Trực chỉnh tề

Có quân hộ vệ rước về

Nguyệt Nga trở lại sơn khê chập chùng”

 

Bùi Kiệm cũng được Lục vân Tiên cho mời đến để dự vào việc xét xử định tội Trịnh Hâm. Lục vân Tiên vẫn chưa biết chuyện hắn có ý định cưỡng ép cả vợ mình? Bùi Kiệm xin Lục vân Tiên nể tình bạn học cũ mà tha tội chết cho Trịnh Hâm.

 

“Riêng Bùi Kiệm thẹn thùng nán lại

Trịnh Hâm miền biên ải lần sang

Cam tâm khuyển mã xin hàng

Chèo thuyền bị sóng Hàn Giang nhấn chìm”

 

Vợ chồng Lục vân Tiên cùng các tướng thân cận qua cả miền Ô Sào để cảm ơn bà lão và cũng chính là mẫu thân của Tiểu Đồng ngày xưa.

 

“Qua Ô sào để tìm bà lão

Tấm lòng thành quần áo bạc vàng

Cửa nhà vườn tược khang khang

Cắt người hầu hạ xóm làng bình an”

 

Riêng Tiểu Đồng vẫn nghĩ là Lục vân Tiên đã chết, thời gian thấm thoát trôi đi cũng khoảng là 6 đến 7 năm kể từ ngày hai cậu cháu ra kinh ứng thi lần đầu chứ không phải gần 3 năm như cụ Nguyễn Đình Chiểu viết. Tôi nghĩ cụ bị mù nên không thể đọc lại bản văn chữ Nôm? Có thể khi sáng tác Truyện Lục Vân Tiên cụ viết theo dòng kẻ có thước làm cữ, hay đọc miệng cho người khác viết? Hay ý cụ là Tiểu Đồng coi phần mộ gần 3 năm, và mấy năm sau đi xin nhiều người quyên góp tiền bạc để mang hài cốt về thăm quê nhà? Nên trong thơ song thất lục bát tôi không ghi rõ số năm cụ thể coi giữ phần mộ Lục vân Tiên mà chỉ viết chung chung là nhiều năm.

 

“Tiểu đồng trước giữ mộ phần

Ngày qua tháng lại đã gần ba năm

Của đi khuyến giáo mấy năm

Tính đem hài cốt về thăm quê nhà?”

 

Nghĩa tử là nghĩa tận hiếm có người trung thành như người đày tớ này với chủ. Nhưng sự thực Lục vân Tiên đã đối xử với Tiểu Đồng bằng tình cậu cháu trong nhà, rồi một sự tình cờ là khi Lục vân Tiên lập chay đàn gọi hồn Tiểu Đồng thì hai cậu cháu lại nhận ra nhau. Đoạn này giống như trong Truyện Kiều của cụ Nguyễn Du khi hai anh em nhà Kim Trọng và Vương Quan cùng cha mẹ lập đàn chay gọi hồn nàng Kiều thì tình cờ sư Giác Duyên tới.

 

“Tiểu đồng giữ mộ phần dòng dã

Đã nhiều năm bia đá rêu phong

Đại đề quyên giáo hằng mong

Tính mang hài cốt theo dòng Hàn Giang

 

Thuyền chẳng có lang thang bờ bụi

Rồi một hôm thui thủi ven sông

Bốn bề quân sĩ chật đông

Đàn chay văn tế tiểu đồng hỡi ơi!

 

Cố chen chân tới coi cho rõ

Mới giật mình ông đó Vân Tiên

Vinh quy bái tổ trạng nguyên

Lâm môn song hỉ đợi thuyền qua sông

 

Vội chạy tới bên đường quỳ lạy

Lục Vân Tiên thấy vậy gạn gùng

Giờ lâu thày tớ trùng phùng

Buồm căng gió lộng chập chùng Hàn Giang”

 

Lại kể đến mụ Quỳnh Trang và con gái từ khi bị Vương Tử Trực mắng cho vì tội loạn luân lăng loàn. Võ Công tức hộc máu ra chết không kịp ngáp, mụ Quỳnh Trang nổi điên lên phóng hỏa đốt luôn nhà mình... Nên cả hai mẹ con phải vào hang đá ở. Khi nghe thấy tiếng loa báo có đoàn xe quan trạng đi qua, nên mụ hối hả lôi con gái ra chặn đường.

 

“Trong hang tối Quỳnh Trang nghe tiếng

Quan trạng nguyên thăm viếng quê nhà

Vội vàng lôi con gái ra

Bôi son trát phấn lợt là màu da

 

Lục Vân Tiên nhận ra tuồng cũ

Giận sôi lên quát mụ yêu tinh

Một nhà họ Võ bạc tình

Dồn ta vào chỗ tử sinh cùng đường

 

Trong hang núi Thương tòng ảm đạm

Mắt mù loà thê thảm đá vôi

Chuột dơi muỗi vắt tanh hôi

Hổ gầm khỉ chạy than ôi đoạn trường

 

Nay lại dám cản đường quan lớn

Hai mẹ con táo tợn đến đây

Mãi Thần xưa bát nước đầy

Làm sao vớt được mặt dày thế sao?”

 

Mãi Thần ngày xưa nhà nghèo phải đốn củi nuôi vợ, lại chăm lo đèn sách dùi mài kinh sử đợi ngày thi đỗ ra làm quan. Vợ chán nản bỏ đi lấy người khác, rồi khi Mãi Thần thi đỗ làm quan to thì vợ lại vác mặt trở về. Mãi Thần đổ bát nước xuống đất bảo rằng: “Nếu dùng hai bàn tay vốc được nước bỏ vào bát đầy như cũ sẽ nối lại tình xưa”. Người vợ thẹn quá thắt cổ tự tử.

 

“Kiều Nguyệt Nga sai cho túi bạc

Dặn tiểu đồng lính gác hẳn hoi

Chiều tà xa ngựa tơi nơi

Ngư tiều đền đáp vàng mười dăm cân

 

Kiều Nguyệt Nga sai quân tìm lão

Người làm vườn đức báo ân xưa

Có nhà ngăn gió che mưa

Đủ tiền trang trải muối dưa trọn đời

 

Bởi tạo hóa trêu ngươi thế đó

Hai mẹ con nhà Võ Thể Loan

Sinh ra là giống lăng loàn

Gà đồng mèo mả mưu toan lọc lừa

 

Về tới hang cũng vừa sẩm tối

Cọp từ đâu lao tới tha đi

Côn trùng thảo mục chim di

Nắm xương hài cốt đen xì hồn ma

 

Tới Đông Thành phủ nha mừng rỡ

Lục ông xây dinh thự trong làng

Ai hay sáu lễ sẵn sàng

Quan viên hai họ cưới nàng Nguyệt Nga

 

Nhà họ Lục gần xa khét tiếng

Quan đầu triều thăm viếng thường xuyên

Bao đời con cháu trạng nguyên

Kinh bang tế thế võ biền kém ai?”

 

Đoạn này cũng hao hao giống Truyện Kiều đền ơn trả oán phân minh. Nhưng trong Truyện Lục Vân Tiên và Trung Hiếu Nghĩa Hiệp cả cụ Nguyễn Đình Chiểu và tôi đều viết rất nhẹ nhàng không để Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga vấy máu. Cả hai là những con người nhân bản trung hậu giàu lòng vị tha.

 

7.1.2020 Lu Hà

 

 

 

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét